Vocabulario Maya


Español
Maya
vaca  wakax, ch’upul wakax
vaciar  láal, t’ooh, piich, báab
vacilar  tuskep
vadear  ch’aak; k’aat
vagar  máan chéen mina’an u haahil, máan chéen beyo’
vagina  peel, k’uul
vaina  sóol, piix
valor  tohol
valla (de palos)  k’at che’, kolóohche’, kolóoxche’
Valladolid  Chowáakha’ (corriente de agua)
valle  k’óom
¡vamos!  ko’ox
vampiro  úukum soots’
vapor  ooxol
vaquero  mayol; máak ku léeik wakax wáa tsíimin.
vara  ch’ilib, p’isib che’
varejón del henequén  boob
variar  helbes, k’eex
varilla  bek’ech che’, ku ts’a’abal tu jo’ol naj utia’al u ch’i’ikil le xa’ano’obo’.
varón  xiib
vasija  lak, k’at
vástago  k’u’uk, aal kih, aal che’
vástago de agave  boob
vegetación  k’áax, k’áaxil, che’il
veinte  k’aal
vejez  ch’íihil, ch’iihilil, ch’iha’anil
vejiga  chíim
vela  kib
veloz  séeb, péekla’an, séeba’an
vello  mehen ts’ots
vello púbico  cho’om
vena  beel k’i’ik’
venadito  yuuk
venado  kéeh (cervus communis)
vencer  toop, loots’, náahal
vendar  k’aax, piix, to’
vender  koon, koonol
veneno  ts’aak, ba’al ku kiimsah
veneno de víbora  k’i’inam
vencedor  kóonol
vendedora  kóonol (x)
vender  kóon
venerar  yaakun yaabil, tsiik
venir  taal, taah
venta  koonol, koonoh
ventosa  nup’ luuch
ver  il, paakat, cha’an
vera  háal, háalchi’, tséel
verdad  haah, haahil
verdadero  haah
verde  ya’ax
verde claro  sam ya’ax
verdín (planta)  kuuxum
verdolaga  xukul (x)
vereda  t’úul beh, t’úut’ul beh
vergüenza  sublak, subtal
verraco  beel
verruga  aax
vértebra  t’o’olol pu’uch, t’o’olol paach
verter  báab, láal, piich, toox, week
vértice  p’iich, ni’
vestido  nook’, u nook’ (x)
vestir  búuk, ts’aa nook’
vez  téen, -máal, -puul
vía  beh
viajar  bin, máan, xíinbal
vianda  hanal, ki’il, o’och,ki’ waah
víbora  kaan
vívora de cascabel  tsáab kaan
vibrar  tíit, tíil
vid  aba (vitis uvifera)
vida  kuxtal
vieja  nuuk (x)
viejo  laab, asbe’en, úuchben, chuchul, ch’iha’an; nuxib (h)
viento  iik’
vientre  hobnel, nak, chuun nak’
vigilar  kahan, kanan, ch’úuk
vigor  muuk’, muuk’il, óol
vil  p’ekta’an, k’aasil máak
villa  kaah
vino  ki’
vino tinto  u k’aabil ki’
viña  abanil
viñedo  abanil
violar (deshonrar)  ts’iis, t’aak
violencia  u meenta’al wáaba’ax yéetel ya’abach muuk’
violeta  chak puk’e’en
virar  suut, ch’eet
virgen  suhuy, ch’úupal ma’ ta’alki’ (x)
virgen María  Ko’lebil
virginidad  suhuy
viril  xiibil
virtud  uts, utsil
viruela  k’áak’
virus  ik’el
visión  il
visión entre sueños  wayak’
visita  u’ulab, xíimbal
visitar  xíimbah, xíimbal
vista  ich, paakat
viuda  ma’ íicham (x); máak kimen u yatan.
viudo  ma’ atan (h)
vivir  kuxtah, kuxtal
vivo  kuxa’an
vocablo  t’aan
vocabulario  múuch’ t’aano’ob
volar  xik’nal
volcán  wits tu’ux ku hóok’ol k’áak’ wa ba’ax k’iin.
volcar  walk’ahal, tselk’ahal
voltear  suut, walak’, balak’
volumen  kóochil, ka’anlil, nohchil, chowkil
voluntad  óol
volver  suut, balak’, walak’
vomitar  xeeh
vómito  xeeh
voz  u huum kaal, t’aan
vuelo  xik’nal
vulva  peek, k’uul