Vocabulario Maya


Español
Maya
fábrica  u kúuchil u meenta’al ba’alo’ob
fabricar  meen, beet
fácil  chéen ch’a’abil, ma’ talami’, ma’ yahi’
faena  meyah
faisán  k’anbul
faja  k’ax nak
falo  keep, toon
falso  ma’ haahi’, tuus
faltar  si’ip
fama  péektsil, péeksil
familia  ch’i’ibalil, láak’tsilil
familiar  láak’tsil, láak’
fango  luuk’
fantasía  tuukul may
fantasma  wáay, ba’aba’al, ha’as óol
fardo  kúuch
farmacia  u nahil koonol ts’aak
faringe  úul
fastidiar  náaks óol, naks óol
fatiga  ka’anal
fatigado  ka’ana’an
fauna  ba’alche’il, ba’alche’o’ob
favor  áant, áantah, men uuts
faz  ich
fécula  nooy
fecundar  cheek’, cheek’s
fecha  k’iin, k’iinil
felicidad  ki’imak óolal
feliz  ki’imak óol
feliz cumpleaños  u ki’imak óol k’iin kaba’
femenino  ch’up, ch’upil
feo  k’aas
feria  cha’an
fermentar  yóomtal, pahtal, su’uts’tal
feroz  ts’íik
fértil  ya’ab u ts’aik u yich wáa u yaal
fetiche  póolbil che’
fetido  book
feto  chan paal ma’ síihki’
fiado  p’aax
fiar  p’aax
fibra  sook’, so’ok’
fibra de henequén  kihaab
fiebre  chokwil
fiera  ts’iik ba’alche’
fiero  k’o’ox
fierro  máaskab
fiesta  cha’an, máank’inal
figura  oochel
figurarse  ts’íibol
fijar  taak’, heets’, akkun
fijo  héets’a’an
fila  tsool, t’o’ol
filo  yeeh
filtrar  t’ooh, t’aah, ch’aah, ts’iib
fin  xuul, ts’ook, naak
finado  kimen
final  ts’ook, xuul
finca  xtansia
fingir  tuus
fino  mamaykil
firmamento  chuun ka’an
firma  hohon
firmar  hohon ts’íib
firme  chich, ma’alob taak’li
flaco  ts’ooy, ts’oya’an, bek’ech, cholo’op
flauta  chuul, píitoo
fleco  piik
flema  k’aab chi’, yóom chi’
flexible  wuts’k’alak, wuwuts’ki, ma’ chichi’
floja  hooypel, meelen peel
flojo  ma’kóol, hooykep, meelen keep
flor  lool, nikte’
flora  k’aaxil, che’o’ob
floración  loolankil, nikte’il
flotar  k’ak’aknak, báab
fluir  áalkab, hóok’ol, wéekel
fobia  sahkil
fogata  ka’anal k’áak’, k’áak’ ku hohopaankil
fogón  k’óoben, k’óoben k’áak’, chi’ k’áak’
folklore  ba’axo’ob suuk u meentik hunp’éel kaah
follaje  k’aak’
fonda  nah tu’ux ku ko’onol hanal
fondo  iit
foráneo  táanxel kaahil
forastero  táanxelil
forma  wíinkil
formar  paat
forraje  yo’och ba’alche’o’ob
forrar  piix
forro  piix, yáal
fortaleza  muuk’, chich
fosa  mok’och, hool
fósforo  hiri’ich hoop
fósil  úuchben baako’ob wáa sóolo’ob kimen máako’ob wáa ba’alche’o’ob
fracasar  bin k’aas ti’ máak
fractura  kaach
fracturar  kaach, káachal, teeh, téehel
fragancia  : ki’ibokil
frágil  kakachki, o’op’ki, op’chalak, op’k’alak
fragmento  xéet; xéet’el, káach, xoot
francés  gáaria wíinik
francés (idioma)  gáaria t’aan
Francia  Gáaria
fraude  ookol, tuus, balk’ab
freír  tsaah
frenillo  t’iin aak’
frente  táan, aktáan, táan pool, táan ho’ol
fresco  áak’, túumben, siis, che’che’, tulup
friega  topo
fríjol  bu’ul
frío  ke’el, síis
frontera  xuul, xuul u lu’umil hunp’éel kaah
frotar  hi’, haax, xu’ul
fruncir  ch’uuk, meek, chaak’
frustrar  luk’s, toop, p’at k’aasi
fruta  ich
fruto  ich che’
fuego  k’áak’
fuego futuo  chakhole’en
fuente natural  sayab
fuente artificial  sayab ha’
fuera  paach, paachil, táankab
fuerte  mu’k’a’an, chichha’an, t’at’ahkl
fuerza  muuk’
fuga  púuts’ul
fumar  ts’u’uts’
funda  piix
fundador  kahkunah
fundar  aktal, chúunpahal, káahal, kahkunah
fúnebre  kimenil
fusil  ts’oon
fusilar  ts’oon
fustán  piik
futbol  kóocha’ wóolis
futuro  bíin úuchuk