Español |
Maya |
fábrica | u kúuchil u meenta’al ba’alo’ob |
fabricar | meen, beet |
fácil | chéen ch’a’abil, ma’ talami’, ma’ yahi’ |
faena | meyah |
faisán | k’anbul |
faja | k’ax nak |
falo | keep, toon |
falso | ma’ haahi’, tuus |
faltar | si’ip |
fama | péektsil, péeksil |
familia | ch’i’ibalil, láak’tsilil |
familiar | láak’tsil, láak’ |
fango | luuk’ |
fantasía | tuukul may |
fantasma | wáay, ba’aba’al, ha’as óol |
fardo | kúuch |
farmacia | u nahil koonol ts’aak |
faringe | úul |
fastidiar | náaks óol, naks óol |
fatiga | ka’anal |
fatigado | ka’ana’an |
fauna | ba’alche’il, ba’alche’o’ob |
favor | áant, áantah, men uuts |
faz | ich |
fécula | nooy |
fecundar | cheek’, cheek’s |
fecha | k’iin, k’iinil |
felicidad | ki’imak óolal |
feliz | ki’imak óol |
feliz cumpleaños | u ki’imak óol k’iin kaba’ |
femenino | ch’up, ch’upil |
feo | k’aas |
feria | cha’an |
fermentar | yóomtal, pahtal, su’uts’tal |
feroz | ts’íik |
fértil | ya’ab u ts’aik u yich wáa u yaal |
fetiche | póolbil che’ |
fetido | book |
feto | chan paal ma’ síihki’ |
fiado | p’aax |
fiar | p’aax |
fibra | sook’, so’ok’ |
fibra de henequén | kihaab |
fiebre | chokwil |
fiera | ts’iik ba’alche’ |
fiero | k’o’ox |
fierro | máaskab |
fiesta | cha’an, máank’inal |
figura | oochel |
figurarse | ts’íibol |
fijar | taak’, heets’, akkun |
fijo | héets’a’an |
fila | tsool, t’o’ol |
filo | yeeh |
filtrar | t’ooh, t’aah, ch’aah, ts’iib |
fin | xuul, ts’ook, naak |
finado | kimen |
final | ts’ook, xuul |
finca | xtansia |
fingir | tuus |
fino | mamaykil |
firmamento | chuun ka’an |
firma | hohon |
firmar | hohon ts’íib |
firme | chich, ma’alob taak’li |
flaco | ts’ooy, ts’oya’an, bek’ech, cholo’op |
flauta | chuul, píitoo |
fleco | piik |
flema | k’aab chi’, yóom chi’ |
flexible | wuts’k’alak, wuwuts’ki, ma’ chichi’ |
floja | hooypel, meelen peel |
flojo | ma’kóol, hooykep, meelen keep |
flor | lool, nikte’ |
flora | k’aaxil, che’o’ob |
floración | loolankil, nikte’il |
flotar | k’ak’aknak, báab |
fluir | áalkab, hóok’ol, wéekel |
fobia | sahkil |
fogata | ka’anal k’áak’, k’áak’ ku hohopaankil |
fogón | k’óoben, k’óoben k’áak’, chi’ k’áak’ |
folklore | ba’axo’ob suuk u meentik hunp’éel kaah |
follaje | k’aak’ |
fonda | nah tu’ux ku ko’onol hanal |
fondo | iit |
foráneo | táanxel kaahil |
forastero | táanxelil |
forma | wíinkil |
formar | paat |
forraje | yo’och ba’alche’o’ob |
forrar | piix |
forro | piix, yáal |
fortaleza | muuk’, chich |
fosa | mok’och, hool |
fósforo | hiri’ich hoop |
fósil | úuchben baako’ob wáa sóolo’ob kimen máako’ob wáa ba’alche’o’ob |
fracasar | bin k’aas ti’ máak |
fractura | kaach |
fracturar | kaach, káachal, teeh, téehel |
fragancia | : ki’ibokil |
frágil | kakachki, o’op’ki, op’chalak, op’k’alak |
fragmento | xéet; xéet’el, káach, xoot |
francés | gáaria wíinik |
francés (idioma) | gáaria t’aan |
Francia | Gáaria |
fraude | ookol, tuus, balk’ab |
freír | tsaah |
frenillo | t’iin aak’ |
frente | táan, aktáan, táan pool, táan ho’ol |
fresco | áak’, túumben, siis, che’che’, tulup |
friega | topo |
fríjol | bu’ul |
frío | ke’el, síis |
frontera | xuul, xuul u lu’umil hunp’éel kaah |
frotar | hi’, haax, xu’ul |
fruncir | ch’uuk, meek, chaak’ |
frustrar | luk’s, toop, p’at k’aasi |
fruta | ich |
fruto | ich che’ |
fuego | k’áak’ |
fuego futuo | chakhole’en |
fuente natural | sayab |
fuente artificial | sayab ha’ |
fuera | paach, paachil, táankab |
fuerte | mu’k’a’an, chichha’an, t’at’ahkl |
fuerza | muuk’ |
fuga | púuts’ul |
fumar | ts’u’uts’ |
funda | piix |
fundador | kahkunah |
fundar | aktal, chúunpahal, káahal, kahkunah |
fúnebre | kimenil |
fusil | ts’oon |
fusilar | ts’oon |
fustán | piik |
futbol | kóocha’ wóolis |
futuro | bíin úuchuk |